Συναισθηματικές διαταραχές: Πως να τις αναγνωρίσεις και πως να τις αντιμετωπίσεις
Η «μανιοκατάθλιψη» είναι μία λέξη που οι περισσότεροι από εμάς έχουμε ακούσει τουλάχιστον μία φορά στην ζωή μας. Συνήθως την ερμηνεύουμε ως μία κουραστική κατάσταση κατά την οποία βιώνουμε εναλλαγές στην διάθεση μας, στην συμπεριφορά μας και στην επικοινωνία μας προς άλλους ανθρώπους.
Αυτό πού ίσως κάποιοι δεν γνωρίζουν, είναι ότι η μανιοκατάθλιψη δεν είναι απλά μία κατάσταση, είναι και μία ψυχική διαταραχή που ονομάζεται επίσημα «διπολική συναισθηματική διαταραχή», που τις περισσότερες φορές χρειάζεται φαρμακευτική αγωγή για να υποχωρήσουν τα συμπτώματά της. Προτρέχουμε όμως! Έχουμε φτάσει στα συμπτώματα χωρίς να έχουμε εξετάσει καθόλου τα αίτια, η αρχή των οποίων συνήθως βρίσκεται πολύ νωρίτερα στη ζωή μας από την εκδήλωση της όποιας συμπτωματολογίας.
Ας το πάρουμε λοιπόν από την αρχή…
Οι Διαταραχές της Προσωπικότητας
Βάσει κάποιων θεωριών, η πρώτη τραυματική εμπειρία της ζωής μας μπορεί να θεωρηθεί η ίδια η γέννηση μας, αυτό όμως σπανίως διαμορφώνει την ταυτότητα, την ιδιοσυγκρασία και την προσωπικότητά μας.
Μεταγενέστεροι τραυματισμοί, ιδίως όσοι μας συμβαίνουν κατά την παιδική ηλικία, έχουν την ικανότητα να διαμορφώσουν το «εγώ» με ιδιαιτέρως δυσλειτουργικούς τρόπους.
Γενικώς οι ψυχικοί τραυματισμοί (και ειδικά αυτοί της παιδικής ηλικίας) έχουν το δυναμικό να δημιουργήσουν «κακώσεις» στην ψυχοσύνθεση μας, διαμορφώνοντας την μεταγενέστερη συμπεριφορά μας με τρόπους οι οποίοι δεν είναι επιθυμητοί.
Αυτές οι κακώσεις, κλινικά ονομάζονται «διαταραχές της προσωπικότητας», είναι ποικίλες -η κάθε μία με τις ιδιομορφίες της και τα χαρακτηριολογικά της στοιχεία- και συνηθίζουν να έχουν παθητικό ή ενεργητικό πρόσημο. Όλοι μας έχουμε στοιχεία από τουλάχιστον μία διαταραχή της προσωπικότητας, χωρίς απαραίτητα αυτό πάντα να συγκροτεί μία κλινική κατάσταση άξια λόγου.
Τι γίνεται όμως όταν έχουμε έντονα στοιχεία από δύο ή παραπάνω διαταραχές της προσωπικότητας; Τι γίνεται όταν αυτές έχουν αντίθετο πρόσημο, κάνοντας την μία παθητική και την μία ενεργητική;
Η Διπολική Συναισθηματική Διαταραχή
Δυστυχώς σε αυτές τις περιπτώσεις έχουμε τον ψυχικό δυναμικό να αποκτήσουμε συμπτώματα της συναισθηματικής διπολικής διαταραχής (ή μανιοκατάθλιψης). Αυτό συμβαίνει γιατί συνήθως η διαταραχή της προσωπικότητας που έχει το παθητικό πρόσημο μας προκαλεί καταθλιπτικές τάσεις και η διαταραχή που έχει το ενεργητικό προκαλεί το αντίθετο, δηλαδή μανιακές τάσεις.
Αυτές οι τάσεις, αν και συχνά επηρεαζόμενες από τα καθημερινά προβλήματά μας, έχουν ταυτόχρονα και μια σχεδόν έμφυτη χροιά, που μας σπρώχνει προς τις εργοστασιακές μας ρυθμίσεις της συναισθηματικής ασυνέχειας.
Με λίγα λόγια, το δυναμικό για την αστάθεια του συναισθήματος είναι πάντα εκεί και τα γεγονότα στην ζωή μας μπορούν να μας κάνουν να παλινδρομήσουμε προς κάποια από τις δύο κατευθύνσεις, της μανίας ή της κατάθλιψης. Επειδή λοιπόν υπάρχει αυτή η πόλωση σε αυτά τα δύο άκρα, εξού και η ονομασία «διπολική συναισθηματική διαταραχή», δηλαδή, έχουμε δύο διαφορετικούς και αντίθετους πόλους.
Τι γίνεται όμως όταν έχουμε παραπάνω από δύο διαταραχές στην προσωπικότητα που επηρεάζουν τα συναισθήματα και την συμπεριφορά μας; Μπορούμε να αποκτήσουμε τρείς πόλους; Μπορούμε να αποκτήσουμε περισσότερους; Αν ναι, τότε τι μας συμβαίνει σε αυτήν περίπτωση;
Η Διασχιστική Διαταραχή της Προσωπικότητας
Αν και σπανίως συνδεδεμένη (κακώς!) με την διπολική συναισθηματική διαταραχή, η διασχιστική διαταραχή της προσωπικότητας είναι μία σπάνια και «εξωτική» εκδοχή της πρώτης.
Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, οι παιδικοί και μεταγενέστεροι τραυματισμοί είναι τόσο έντονοι και προβληματικοί, που προκαλούν μία μεγάλη γκάμα από διαταραχές της προσωπικότητας -ενεργητικές και παθητικές- θρυμματίζουν και διασχίζουν το «εγώ» μας και οδηγούν σε εναλλαγές της διάθεσης και της ίδιας της προσωπικότητας.
Οι πόλοι μας, αν και παραμένουν ως ενεργητικός και παθητικός, πλέον τροφοδοτούνται από πολλά περισσότερα «διανύσματα» εντός του «εγώ» μας. Σταδιακά, χάνουμε το «κέντρο» μας, η προσωπικότητά μας αποδομείται στα βασικά της στοιχεία, και αυτά διαφοροποιούνται μεταξύ τους, έτσι ώστε πλέον το ένα να μην έχει σχέση με το άλλο. Αυτή η κατάσταση είναι αυτό που στην κοινή γλώσσα έχει επικρατήσει ως «πολλαπλή ή διχασμένη προσωπικότητα».
Η διασχιστική διαταραχή είναι μία σπάνια ψυχική πάθηση, που προϋποθέτει έναν ή πολλούς μεγάλους ψυχικούς τραυματισμούς κατά τα προγενέστερα χρόνια της ζωής μας. Ουσιαστικά, είναι σαν να έχουμε περισσότερους από έναν ανθρώπους στο υποσυνείδητό μας, και ο καθένας από αυτούς να έχει τα δικά του συναισθήματα «θέλω», «πρέπει» και «μπορώ». Αυτό φυσικά δεν είναι απαραιτήτως πάντα καταστρεπτικό, αλλά τι γίνεται όταν επηρεάζει την ζωή μας σε τέτοιο βαθμό που καταστρέφει τα πάντα γύρω μας και αφήνει πίσω καμένη γη?
Κάθε Πρόβλημα και… Λύση;
Θεωρητικά, καμία από τις τρεις παραπάνω διαταραχές δεν θεωρούνται μόνιμα επιλύσιμες, αντιθέτως, θεωρούνται ως χρόνιες παθήσεις που διαρκούν εφόρου ζωής. Αυτό όμως σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να παραμείνουμε έρμαια των περιστάσεων, να αφήσουμε τα πράγματα στην τύχη τους και να μην προσπαθήσουμε για το καλύτερο για εμάς.
Ευτυχώς σήμερα υπάρχουν και κατάλληλες ψυχοφαρμακοθεραπείες για να περιοριστούν οι εναλλαγές στην διάθεση μας και την συναισθηματική μας ασυνέχεια, αλλά και εξειδικευμένες ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις που εστιάζουν στα αρχικά τραύματα που οδήγησαν στις παραπάνω διαταραχές.
Προφανώς, λύσεις για την πλήρη ίαση των παραπάνω διαταραχών δεν έχουν εξερευνηθεί ακόμα επαρκώς, αλλά σίγουρα υπάρχουν λύσεις για την εξομάλυνση του συναισθήματος και την απομάκρυνση των ανεπιθύμητων συμπτωμάτων που συστημικά καταστρέφουν την ζωή μας, βάζοντας μονίμως «τρικλοποδιές» στο μέλλον μας και τους στόχους μας.
Γράφει ο Γιώργος Ν.
Διαβάστε επίσης:
- Υαλουρονικό: Καταρρίπτουμε 4 μύθους για το Lip Filler!
- 3 beauty hacks για να κρατήσει περισσότερο το ίσιωμα
- Ανδρικό μακιγιάζ: Οι 4 κανόνες για ένα natural look!
Ακολούθησε το BeautyMag.gr στο Facebook και το Instagram και γίνε και εσύ μέλος της πιο… όμορφης παρέας!
